สมัครสมาชิก:
ส่งความคิดเห็น (Atom)
skip to main |
skip to sidebar
ยินดีต้อนรับ
อาจารย์วิวรรธน์ จันทร์เทพย์ (ผู้สอน)
คลังบทความของบล็อก
สถาปัตยกรรม (Architecture)
เป็นผลงานศิลปะที่แสดงออกด้วยการก่อสร้างสิ่งก่อสร้าง อาคาร ที่อยู่อาศัยต่าง ๆ การวางผังเมือง การจัดผังบริเวณ การตกแต่งอาคาร การออกแบบก่อสร้าง ซึ่งเป็นงานศิลปะ ที่มีขนาดใหญ่ต้องใช้ผู้สร้างงานจำนวนมาก และเป็นงานศิลปะที่มีอายุยืนยาว สถาปัตยกรรม เป็นวิธีการจัดสรรบริเวณที่ว่างให้เกิดประโยชน์ใช้สอยตามความต้องการ ซึ่งเกี่ยวข้องกับศาสตร์ในสาขาต่าง ๆ เช่น วิศวกรรมศาสตร์ วิทยาศาสตร์ สังคมวิทยา มานุษยวิทยา และศิลปะ ความงดงาม และคุณค่าของสถาปัตยกรรม ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบ ดังนี้ คือ
1. การจัดสรรบริเวณที่ว่างให้สัมพันธ์กันของส่วนต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอก
2. การจัดรูปทรงทางสถาปัตยกรรมให้เหมาะสมกับประโยชน์ใช้สอย และสิ่งแวดล้อม
3. การเลือกใช้วัสดุให้เหมาะสมกลมกลืน
สถาปัตยกรรมแบ่งออกได้ 2 ชนิด คือ
1. ชนิดที่สร้างขึ้นเพื่อให้มนุษย์เข้าไปอาศัยอยู่ หรือประกอบกิจกรรมต่าง ๆ เช่น อาคาร บ้านเรือน โบสถ์ วิหาร ศาลา ฯลฯ
2. ชนิดที่สร้างขึ้นเพื่อประโยชน์ใช้สอยอย่างอื่น ๆ เช่น อนุสาวรีย์ เจดีย์ สะพาน เป็นต้น ผู้สร้างสรรค์งานสถาปัตยกรรม เรียนว่า สถาปนิก (Architect)
เส้นทางเดินของสถาปัตยกรรมสมัยใหม่ หรือโมเดิร์น (Modern architecture) ซึ่งพาดผ่าน ช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 19 จวบจนกลางศตวรรษที่ 20 ได้พลิกโฉมกระบวนทัศน์ของมนุษย์ ไปสู่ระบบการคิดและปฏิบัติในเชิงจักรกล อีกทั้งยังเชิดชู 'สุนทรีภาพของจักรกล' ขึ้นมาแทนคุณค่าของ 'มนุษย์' อย่างหมดสิ้น เป็นชั่วขณะหนึ่ง ที่สถาปัตยกรรมได้ถูกสรรค์สร้างขึ้น เพื่อทำหน้าที่ดั่งเครื่องจักร ในการตอบสนองพฤติกรรม และชีวิตความเป็นอยู่ของมนุษย์ในสังคม ภายใต้แก่นความคิดหลักที่ขนานนามกันว่า 'เหตุผลนิยม (Rationalism)' มากไปกว่าการมุ่งตอบสนองในเชิงศิลปะ หรือศรัทธาทางศาสนาดังเช่นอดีต ต้นกำเนิดของสถาปัตยกรรมโมเดิร์นนั้น อาจเป็นไปตามที่เจอร์เก้น ฮาแบร์มัส (Jurgen Habermas) นักปรัชญาชาวเยอรมันได้กล่าวไว้ว่า เกิดจากผลกระทบ ของการปฏิวัติอุตสาหกรรม และการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง อันท้าทายต่อรูปแบบสถาปัตยกรรม3 ประการ คือ
1. ความต้องการใหม่เชิงคุณภาพ ในการออกแบบสถาปัตยกรรม
2. วัสดุใหม่ และเทคนิคในการก่อสร้าง
3. การโอนอ่อนของสถาปัตยกรรม ต่อประโยชน์ใช้สอยใหม่ๆ
1. การจัดสรรบริเวณที่ว่างให้สัมพันธ์กันของส่วนต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอก
2. การจัดรูปทรงทางสถาปัตยกรรมให้เหมาะสมกับประโยชน์ใช้สอย และสิ่งแวดล้อม
3. การเลือกใช้วัสดุให้เหมาะสมกลมกลืน
สถาปัตยกรรมแบ่งออกได้ 2 ชนิด คือ
1. ชนิดที่สร้างขึ้นเพื่อให้มนุษย์เข้าไปอาศัยอยู่ หรือประกอบกิจกรรมต่าง ๆ เช่น อาคาร บ้านเรือน โบสถ์ วิหาร ศาลา ฯลฯ
2. ชนิดที่สร้างขึ้นเพื่อประโยชน์ใช้สอยอย่างอื่น ๆ เช่น อนุสาวรีย์ เจดีย์ สะพาน เป็นต้น ผู้สร้างสรรค์งานสถาปัตยกรรม เรียนว่า สถาปนิก (Architect)
เส้นทางเดินของสถาปัตยกรรมสมัยใหม่ หรือโมเดิร์น (Modern architecture) ซึ่งพาดผ่าน ช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 19 จวบจนกลางศตวรรษที่ 20 ได้พลิกโฉมกระบวนทัศน์ของมนุษย์ ไปสู่ระบบการคิดและปฏิบัติในเชิงจักรกล อีกทั้งยังเชิดชู 'สุนทรีภาพของจักรกล' ขึ้นมาแทนคุณค่าของ 'มนุษย์' อย่างหมดสิ้น เป็นชั่วขณะหนึ่ง ที่สถาปัตยกรรมได้ถูกสรรค์สร้างขึ้น เพื่อทำหน้าที่ดั่งเครื่องจักร ในการตอบสนองพฤติกรรม และชีวิตความเป็นอยู่ของมนุษย์ในสังคม ภายใต้แก่นความคิดหลักที่ขนานนามกันว่า 'เหตุผลนิยม (Rationalism)' มากไปกว่าการมุ่งตอบสนองในเชิงศิลปะ หรือศรัทธาทางศาสนาดังเช่นอดีต ต้นกำเนิดของสถาปัตยกรรมโมเดิร์นนั้น อาจเป็นไปตามที่เจอร์เก้น ฮาแบร์มัส (Jurgen Habermas) นักปรัชญาชาวเยอรมันได้กล่าวไว้ว่า เกิดจากผลกระทบ ของการปฏิวัติอุตสาหกรรม และการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง อันท้าทายต่อรูปแบบสถาปัตยกรรม3 ประการ คือ
1. ความต้องการใหม่เชิงคุณภาพ ในการออกแบบสถาปัตยกรรม
2. วัสดุใหม่ และเทคนิคในการก่อสร้าง
3. การโอนอ่อนของสถาปัตยกรรม ต่อประโยชน์ใช้สอยใหม่ๆ
สถาปัตยกรรมไทย หมายถึงศิลปะการก่อสร้างของไทย อันได้แก่ อาคาร บ้านเรือน โบสถ์ วิหาร วัง สถูป และสิ่งก่อสร้างอื่น ๆ มีลักษณะแตกต่างกันไปตามภูมิศาสตร์ และคตินิยมสามารถจัดหมวดหมู่ ตามลักษณะการใช้งานได้ 2 ประเภท คือ
1. สถาปัตยกรรมที่ใช้เป็นที่อยู่อาศัย ได้แก่ บ้านเรือน ตำหนักวัง และพระราชวัง เป็นต้น บ้านหรือเรือนเป็นที่อยู่อาศัยของสามัญชน ธรรมดาทั่วไป ซึ่งมีทั้งเรือนไม้ และเรือนปูน เรือนไม้มีอยู่ 2 ชนิด คือ เรือนเครื่องผูก และ เรือนเครื่องสับตำหนัก และวัง เป็นเรือนที่อยู่ของชนชั้นสูง พระราชวงศ์ หรือ ใช้เรียกที่ประทับชั้นรอง ของพระมหากษัตริย์
2. สถาปัตยกรรมที่เกี่ยวข้องศาสนา ได้แก่ โบสถ์,วิหาร,กุฎิ,หอไตร,หอระฆังและหอกลอง,สถูป ,เจดีย์สถาปัตยกรรมไทย มีมานานตั้งแต่ที่คนไทยเริ่มตั้งถิ่นฐาน เป็นเวลาร่วม 4000 ปี บรรพบุรุษไทยได้พัฒนาและปรับปรุงรูปแบบสถาปัตยกรรมอันเป็นสิ่งจำเป็นต่อการดำรงชีวิต เพื่อให้เหมาะสมกับสภาพอากาศ สภาพภูมิประเทศ โดยเพิ่มเติมใส่เอกลักษณ์ความเป็นไทยเข้าไป ซึ่งนับเป็นการแสดงออกความสามารถของบรรพบุรุษไทยสามารถแบ่งยุคได้เป็น 2 รูปแบบใหญ่ๆ คือ
1. สถาปัตยกรรมไทยสมัยประวัติศาสตร์ สามารถแบ่งได้เป็นยุคๆ ได้ดังนี้
ยุคทวาราวดี (พุทธศตวรรษที่ 12 - 16)
จะปรากฏอยู่ในภาคกลางของประเทศไทย แถบจังหวัดนครปฐม สุพรรณบุรี สิงห์บุรี ลพบุรี ราชบุรี และ ยังกระจายไปอยู่ทุกภาคประปราย เช่นภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ตะวันออกและ ใต้ สถาปัตยกรรมแบบทวาราวดีมักก่ออิฐและใช้สอดิน เช่น วัดพระเมรุ และเจดีย์จุลปะโทน จังหวัดนครปฐม บางแห่งมีการใช้ศิลาแลงบ้าง เช่นก่อสร้างบริเวณฐานสถูป การก่อสร้างเจดีย์ในสมัยทวาราวดีทีพบทั้งเจดีย์ฐานสี่เหลี่ยม เจดีย์ทรงระฆังคว่ำ มียอดแหลมอยู่ด้านบน
ยุคศรีวิชัย (พุทธศตวรรษที่ 13 - 18)
พบในภาคใต้ ศูนย์กลางของอาณาจักรศรีวิชัยไม่ทราบแน่ชัด ในประเทศไทยจะพบร่องรอยการ สร้างสถูปตามเมืองสำคัญ เช่น เมืองครหิ อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี เมืองตามพรลิงก์ จังหวัดนครศรีธรรมราช และอำเภอยะรัง จังหวัดปัตตานี ลักษณะของสถาปัตยกรรมแบบศรีวิชัย คือการสร้างสถูปทรงมณฑปให้มีฐานและเรือนธาตุรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ส่วนยอดเป็นเจดีย์แปดเหลี่ยม ส่วนฐานปากระฆังสร้างเป็นชึ้นลดหลั่นกันไป มีเจดีย์ประดับมุมและซุ้มบันแถลงในแต่ละทิศ ตัวอย่างเช่น พระบรมธาตุไชยา จังหวัด สุราษฎร์ธานี
ยุคลพบุรี (ราวพุทธศตวรรษที่ 12 - 18)
พบบริเวณ ภาคกลาง ภาคตะวันออกและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีรูปแบบคล้ายศิลปะขอม เช่น เทวาลัย ปราสาท พระปรางค์ ต่างๆ นิยมใช้อิฐ หินทรายและศิลาแลง โดยใช้อิฐและหินทรายสำหรับสร้างเรือนปราสาทและใช้ศิลาแลง สร้างส่วนฐาน ต่อมาก็สร้างด้วยศิลาแลงทั้งหลัง สถาปัตยกรรมที่ยังคงสภาพสมบูรณ์อยู่เช่น ปรางค์วัดพระพายหลวง จังหวัดสุโขทัย และ พระปรางค์สามยอด จังหวัดลพบุรี
ยุคเชียงแสน (ราวพุทธศตวรรษที่ 16 - 23)
พบในภาคเหนือ สถาปัตยกรรมส่วนใหญ่สร้างเพื่อเป็นศาสนสถาน อาณาจักรเชียงแสนได้รับเอา ศิลปวัฒนธรรมมาจากดินแดงแห่งอื่นเข้าผสมผสาน ทั้งศิลปะสุโขทัย ศิลปะทวาราวดี ศิลปะศรีวิชัย ศิลปะพม่ายุคสุโขทัย (พุทธศตวรรษที่ 19 - 20)
ศิลปะสุโขทัยเริ่มต้นราว พ.ศ. 1780 เมื่อพ่อขุนศรีอินทราทิตย์สถาปนากรุงสุโขทัย เอกลักษณ์ ของสถาปัตยกรรมสุโขทัย จะออกแบบให้ก่อเกิดความศรัทธาด้วยการสร้างรูปทรงอาคารในเชิง สัญลักษณ์ เช่น การออกแบบเจดีย์ทรงดอกบัวตูม หรือ เจดีย์ทรงกลม และปั้นรูปช้างล้อมรอบฐานเจดีย์เจดีย์แบบสุโขทัยแบ่งออกเป็น 3 แบบคือเจดีย์แบบสุโขทัยแท้ หรือ เจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์เจดีย์ทรงกลมแบบลังกาเจดีย์แบบศรีวิชัย
ยุคอู่ทอง (ราวพุทธศตวรรษที่ 17 -20)
เป็นศิลปะที่เกิดจากการรวมกันของศิลปะทวาราวดี และอารยธรรมขอม ตัวอย่างของสถาปัตยกรรมอู่ทองเช่น พระปรางค์องค์ใหญ่ในวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ จังหวัดลพบุรี
ยุคอยุธยา (พุทธศตวรรษที่ 20 - 23)
เอกลักษณ์ของสถาปัตยกรรมในยุคนี้ คือการออกแบบให้แสดงถึงความยิ่งใหญ่ ร่ำรวย สถาปัตยกรรมจึงมีขนาดและรูปร่างสูงใหญ่ ตกแต่งด้วยการแกะสลักปิดทอง โบสถ์วิหารในกรุงศรีอยุธยาไม่นิยมสร้างให้มีชายคายื่นออกมาจากหัวเสามากนัก ส่วนใหญ่มีบัวหัวเสาเป็นรูปบัวตูม และนิยมเจาะผนังอาคารให้เป็นลูกกรงเล็กๆแทนช่องหน้าต่าง ลักษณะเด่นของการก่อสร้างโบสถ์วิหารอีกอย่างคือ การปล่อยแสงให้สาดเข้ามาในอาคารมากขึ้น โดยจะออกแบบให้แสงเข้ามาทางด้านหน้าและฉายลงยังพระประธานสมัยอยุธยาตอนปลาย รูปแบบสถาปัตยกรรมถือว่าอยู่ในจุดสูงสุด คือเป็นสถาปัตยกรรมที่สามารถตอบสนองความต้องการของมนุษย์ได้ทุกประการ และมีความงดงามอ่อนช้อยตามลักษณะแบบไทยๆ แต่การพัฒนาทางสถาปัตยกรรมต้องหยุดลงหลังกรุงศรีอยุธยาพ่ายแพ้แก่พม่าในปี พ.ศ. 2310 นับเป็นจุดเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในทุกๆด้าน ไม่ว่าจะเป็น ทั้งด้านการปกครอง ด้านสังคม ด้านเศรษฐกิจ ด้านวัฒนธรรม ฯลฯ
2. สถาปัตยกรรมสมัยรัตนโกสินทร์
สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เสด็จขึ้นครองราชย์และสถาปนากรุงเทพมหานครขึ้นเป็นเมืองหลวงกรุงรัตนโกสินทร์ และทรงมีพระราชประสงค์ที่จะทำให้กรุงเทพมหานครเป็นเหมือนกรงศรีอยุธยาแห่งที่สอง กล่าวคือได้มีการสร้างสถาปัตยกรรมที่สำคัญ โดยเลียนแบบอย่างมาจากกรุงศรีอยุธยารวมไปถึงสถาปัตยกรรมประเภทบ้านพักอาศัย เรือนไทยบางเรือนที่ยังคงเหลือจากการทำศึกสงครามกับพม่าก็ถูกถอดจากกรุงศรีอยุธยามาประกอบที่กรุงเทพมหานครกรุงเทพมหานครกลายเป็นมหานครศูนย์กลางแห่งหนึ่งที่รวบรวมเอาผู้คนหลายหลายชาติวัฒนธรรมเข้ามารวมอยู่ด้วยกันไม่ว่าจะเป็น แขก (อินเดีย) ฝรั่ง (ชาติตะวันตก) และ จีน ที่มีการซึมซับวัฒนธรรมอื่นมาทีละน้อย หลักฐานในยุคนั้นไม่ปรากฏเท่าไร เนื่องจากผุพังไปตามสภาพกาลเวลา แต่จะเห็นได้จากภาพตามจิตรกรรมฝาผนังของวัดต่างๆ ที่สร้างขึ้นในสมัยนั้น รวมถึงรูปแบบบ้านพักอาศัยซึ่งมีตึกปูนแบบจีนอยู่ค่อนข้างมากในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว นับเป็นยุคทองแห่งศิลปะจีน มีการใช้การก่ออิฐถือปูนและใช้ลวดลายดินเผาเคลือบประดับหน้าบันแทนแบบเดิมสมัยรัชกาลที่ 4 เริ่มมีการติดต่อกับชาติตะวันตกมากขึ้นดังเช่น วัดนิเวศธรรมประวัติ ในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ซึ่งเป็นศิลปะแบบกอธิคต่อมาในยุคที่มีการล่าอาณานิคม พระมหากษัตริย์ของเราก็ทรงพระปรีชาสามารถเลือกหนทาง การประนีประนอม ไม่ให้เสียเอกราชไปโดยที่เราต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมความเป็นอยู่ของตัวเอง สถาปัตยกรรมไทยในสมัยนั้นจึงมีหน้าตาเป็นแบบสถาปัตยกรรมตะวันตก บ้านเรือนเปลี่ยนรูปแบบเป็นตึกก่ออิฐถือปูน มีการวางผังแบบสากลและตายตัว ไม่ใช้ Open Plan แบบเก่า มีการกั้นห้องเพื่อทำกิจกรรมต่างๆ เช่น รับแขก รับประทานอาหาร นั่งเล่น เป็นต้นสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพได้แบ่งประเภท ของบ้านเรือนในกรุงเทพตามแบบวัฒนธรรมออกเป็น 3 แบบ คือ แบบเดิม คือ แบบเรือนของผู้มีฐานะ (ระดับ) เดียวกัน เคยทำมาอย่างไรก็ทำมาอย่างนั้น มิได้คิดเปลี่ยนแปลงยกตัวอย่างเช่น วังเจ้าบ้านนายขุนแบบผสม คือ เอาตึกฝรั่งหรือเก๋งจีนมาสร้างแทรกเข้าบ้าง เข้าใจว่าเกิดขึ้นในรัชการที่ 4 และต่อมาจนต้นรัชกาลที่ 5 ดังตัวอย่างที่มีเก๋ง และ การแก้ไขตำหนักที่วังท่าพระ เป็นต้นเปลี่ยนเป็นอย่างใหม่ คือ เลิกสร้างเรือนแบบไทยเดิม และตึกฝรั่ง เก๋งจีน คิดทำเป็นตึกฝรั่งทีเดียว เกิดขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5อย่างไรก็ตามรูปแบบของสถาปัตยกรรมในสมัยนั้นก็คงเอกลักษณ์ไทยเอาไว้บ้าง เช่นการนำหน้า ตาสถาปัตยกรรมไทยเข้ามาใส่ด้านหน้าของตึก ไม่ว่าจะเป็น ลายฉลุไม้ หลังคา ทรงจั่ว
1. สถาปัตยกรรมที่ใช้เป็นที่อยู่อาศัย ได้แก่ บ้านเรือน ตำหนักวัง และพระราชวัง เป็นต้น บ้านหรือเรือนเป็นที่อยู่อาศัยของสามัญชน ธรรมดาทั่วไป ซึ่งมีทั้งเรือนไม้ และเรือนปูน เรือนไม้มีอยู่ 2 ชนิด คือ เรือนเครื่องผูก และ เรือนเครื่องสับตำหนัก และวัง เป็นเรือนที่อยู่ของชนชั้นสูง พระราชวงศ์ หรือ ใช้เรียกที่ประทับชั้นรอง ของพระมหากษัตริย์
2. สถาปัตยกรรมที่เกี่ยวข้องศาสนา ได้แก่ โบสถ์,วิหาร,กุฎิ,หอไตร,หอระฆังและหอกลอง,สถูป ,เจดีย์สถาปัตยกรรมไทย มีมานานตั้งแต่ที่คนไทยเริ่มตั้งถิ่นฐาน เป็นเวลาร่วม 4000 ปี บรรพบุรุษไทยได้พัฒนาและปรับปรุงรูปแบบสถาปัตยกรรมอันเป็นสิ่งจำเป็นต่อการดำรงชีวิต เพื่อให้เหมาะสมกับสภาพอากาศ สภาพภูมิประเทศ โดยเพิ่มเติมใส่เอกลักษณ์ความเป็นไทยเข้าไป ซึ่งนับเป็นการแสดงออกความสามารถของบรรพบุรุษไทยสามารถแบ่งยุคได้เป็น 2 รูปแบบใหญ่ๆ คือ
1. สถาปัตยกรรมไทยสมัยประวัติศาสตร์ สามารถแบ่งได้เป็นยุคๆ ได้ดังนี้
ยุคทวาราวดี (พุทธศตวรรษที่ 12 - 16)
จะปรากฏอยู่ในภาคกลางของประเทศไทย แถบจังหวัดนครปฐม สุพรรณบุรี สิงห์บุรี ลพบุรี ราชบุรี และ ยังกระจายไปอยู่ทุกภาคประปราย เช่นภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ตะวันออกและ ใต้ สถาปัตยกรรมแบบทวาราวดีมักก่ออิฐและใช้สอดิน เช่น วัดพระเมรุ และเจดีย์จุลปะโทน จังหวัดนครปฐม บางแห่งมีการใช้ศิลาแลงบ้าง เช่นก่อสร้างบริเวณฐานสถูป การก่อสร้างเจดีย์ในสมัยทวาราวดีทีพบทั้งเจดีย์ฐานสี่เหลี่ยม เจดีย์ทรงระฆังคว่ำ มียอดแหลมอยู่ด้านบน
ยุคศรีวิชัย (พุทธศตวรรษที่ 13 - 18)
พบในภาคใต้ ศูนย์กลางของอาณาจักรศรีวิชัยไม่ทราบแน่ชัด ในประเทศไทยจะพบร่องรอยการ สร้างสถูปตามเมืองสำคัญ เช่น เมืองครหิ อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี เมืองตามพรลิงก์ จังหวัดนครศรีธรรมราช และอำเภอยะรัง จังหวัดปัตตานี ลักษณะของสถาปัตยกรรมแบบศรีวิชัย คือการสร้างสถูปทรงมณฑปให้มีฐานและเรือนธาตุรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ส่วนยอดเป็นเจดีย์แปดเหลี่ยม ส่วนฐานปากระฆังสร้างเป็นชึ้นลดหลั่นกันไป มีเจดีย์ประดับมุมและซุ้มบันแถลงในแต่ละทิศ ตัวอย่างเช่น พระบรมธาตุไชยา จังหวัด สุราษฎร์ธานี
ยุคลพบุรี (ราวพุทธศตวรรษที่ 12 - 18)
พบบริเวณ ภาคกลาง ภาคตะวันออกและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีรูปแบบคล้ายศิลปะขอม เช่น เทวาลัย ปราสาท พระปรางค์ ต่างๆ นิยมใช้อิฐ หินทรายและศิลาแลง โดยใช้อิฐและหินทรายสำหรับสร้างเรือนปราสาทและใช้ศิลาแลง สร้างส่วนฐาน ต่อมาก็สร้างด้วยศิลาแลงทั้งหลัง สถาปัตยกรรมที่ยังคงสภาพสมบูรณ์อยู่เช่น ปรางค์วัดพระพายหลวง จังหวัดสุโขทัย และ พระปรางค์สามยอด จังหวัดลพบุรี
ยุคเชียงแสน (ราวพุทธศตวรรษที่ 16 - 23)
พบในภาคเหนือ สถาปัตยกรรมส่วนใหญ่สร้างเพื่อเป็นศาสนสถาน อาณาจักรเชียงแสนได้รับเอา ศิลปวัฒนธรรมมาจากดินแดงแห่งอื่นเข้าผสมผสาน ทั้งศิลปะสุโขทัย ศิลปะทวาราวดี ศิลปะศรีวิชัย ศิลปะพม่ายุคสุโขทัย (พุทธศตวรรษที่ 19 - 20)
ศิลปะสุโขทัยเริ่มต้นราว พ.ศ. 1780 เมื่อพ่อขุนศรีอินทราทิตย์สถาปนากรุงสุโขทัย เอกลักษณ์ ของสถาปัตยกรรมสุโขทัย จะออกแบบให้ก่อเกิดความศรัทธาด้วยการสร้างรูปทรงอาคารในเชิง สัญลักษณ์ เช่น การออกแบบเจดีย์ทรงดอกบัวตูม หรือ เจดีย์ทรงกลม และปั้นรูปช้างล้อมรอบฐานเจดีย์เจดีย์แบบสุโขทัยแบ่งออกเป็น 3 แบบคือเจดีย์แบบสุโขทัยแท้ หรือ เจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์เจดีย์ทรงกลมแบบลังกาเจดีย์แบบศรีวิชัย
ยุคอู่ทอง (ราวพุทธศตวรรษที่ 17 -20)
เป็นศิลปะที่เกิดจากการรวมกันของศิลปะทวาราวดี และอารยธรรมขอม ตัวอย่างของสถาปัตยกรรมอู่ทองเช่น พระปรางค์องค์ใหญ่ในวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ จังหวัดลพบุรี
ยุคอยุธยา (พุทธศตวรรษที่ 20 - 23)
เอกลักษณ์ของสถาปัตยกรรมในยุคนี้ คือการออกแบบให้แสดงถึงความยิ่งใหญ่ ร่ำรวย สถาปัตยกรรมจึงมีขนาดและรูปร่างสูงใหญ่ ตกแต่งด้วยการแกะสลักปิดทอง โบสถ์วิหารในกรุงศรีอยุธยาไม่นิยมสร้างให้มีชายคายื่นออกมาจากหัวเสามากนัก ส่วนใหญ่มีบัวหัวเสาเป็นรูปบัวตูม และนิยมเจาะผนังอาคารให้เป็นลูกกรงเล็กๆแทนช่องหน้าต่าง ลักษณะเด่นของการก่อสร้างโบสถ์วิหารอีกอย่างคือ การปล่อยแสงให้สาดเข้ามาในอาคารมากขึ้น โดยจะออกแบบให้แสงเข้ามาทางด้านหน้าและฉายลงยังพระประธานสมัยอยุธยาตอนปลาย รูปแบบสถาปัตยกรรมถือว่าอยู่ในจุดสูงสุด คือเป็นสถาปัตยกรรมที่สามารถตอบสนองความต้องการของมนุษย์ได้ทุกประการ และมีความงดงามอ่อนช้อยตามลักษณะแบบไทยๆ แต่การพัฒนาทางสถาปัตยกรรมต้องหยุดลงหลังกรุงศรีอยุธยาพ่ายแพ้แก่พม่าในปี พ.ศ. 2310 นับเป็นจุดเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในทุกๆด้าน ไม่ว่าจะเป็น ทั้งด้านการปกครอง ด้านสังคม ด้านเศรษฐกิจ ด้านวัฒนธรรม ฯลฯ
2. สถาปัตยกรรมสมัยรัตนโกสินทร์
สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เสด็จขึ้นครองราชย์และสถาปนากรุงเทพมหานครขึ้นเป็นเมืองหลวงกรุงรัตนโกสินทร์ และทรงมีพระราชประสงค์ที่จะทำให้กรุงเทพมหานครเป็นเหมือนกรงศรีอยุธยาแห่งที่สอง กล่าวคือได้มีการสร้างสถาปัตยกรรมที่สำคัญ โดยเลียนแบบอย่างมาจากกรุงศรีอยุธยารวมไปถึงสถาปัตยกรรมประเภทบ้านพักอาศัย เรือนไทยบางเรือนที่ยังคงเหลือจากการทำศึกสงครามกับพม่าก็ถูกถอดจากกรุงศรีอยุธยามาประกอบที่กรุงเทพมหานครกรุงเทพมหานครกลายเป็นมหานครศูนย์กลางแห่งหนึ่งที่รวบรวมเอาผู้คนหลายหลายชาติวัฒนธรรมเข้ามารวมอยู่ด้วยกันไม่ว่าจะเป็น แขก (อินเดีย) ฝรั่ง (ชาติตะวันตก) และ จีน ที่มีการซึมซับวัฒนธรรมอื่นมาทีละน้อย หลักฐานในยุคนั้นไม่ปรากฏเท่าไร เนื่องจากผุพังไปตามสภาพกาลเวลา แต่จะเห็นได้จากภาพตามจิตรกรรมฝาผนังของวัดต่างๆ ที่สร้างขึ้นในสมัยนั้น รวมถึงรูปแบบบ้านพักอาศัยซึ่งมีตึกปูนแบบจีนอยู่ค่อนข้างมากในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว นับเป็นยุคทองแห่งศิลปะจีน มีการใช้การก่ออิฐถือปูนและใช้ลวดลายดินเผาเคลือบประดับหน้าบันแทนแบบเดิมสมัยรัชกาลที่ 4 เริ่มมีการติดต่อกับชาติตะวันตกมากขึ้นดังเช่น วัดนิเวศธรรมประวัติ ในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ซึ่งเป็นศิลปะแบบกอธิคต่อมาในยุคที่มีการล่าอาณานิคม พระมหากษัตริย์ของเราก็ทรงพระปรีชาสามารถเลือกหนทาง การประนีประนอม ไม่ให้เสียเอกราชไปโดยที่เราต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมความเป็นอยู่ของตัวเอง สถาปัตยกรรมไทยในสมัยนั้นจึงมีหน้าตาเป็นแบบสถาปัตยกรรมตะวันตก บ้านเรือนเปลี่ยนรูปแบบเป็นตึกก่ออิฐถือปูน มีการวางผังแบบสากลและตายตัว ไม่ใช้ Open Plan แบบเก่า มีการกั้นห้องเพื่อทำกิจกรรมต่างๆ เช่น รับแขก รับประทานอาหาร นั่งเล่น เป็นต้นสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพได้แบ่งประเภท ของบ้านเรือนในกรุงเทพตามแบบวัฒนธรรมออกเป็น 3 แบบ คือ แบบเดิม คือ แบบเรือนของผู้มีฐานะ (ระดับ) เดียวกัน เคยทำมาอย่างไรก็ทำมาอย่างนั้น มิได้คิดเปลี่ยนแปลงยกตัวอย่างเช่น วังเจ้าบ้านนายขุนแบบผสม คือ เอาตึกฝรั่งหรือเก๋งจีนมาสร้างแทรกเข้าบ้าง เข้าใจว่าเกิดขึ้นในรัชการที่ 4 และต่อมาจนต้นรัชกาลที่ 5 ดังตัวอย่างที่มีเก๋ง และ การแก้ไขตำหนักที่วังท่าพระ เป็นต้นเปลี่ยนเป็นอย่างใหม่ คือ เลิกสร้างเรือนแบบไทยเดิม และตึกฝรั่ง เก๋งจีน คิดทำเป็นตึกฝรั่งทีเดียว เกิดขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5อย่างไรก็ตามรูปแบบของสถาปัตยกรรมในสมัยนั้นก็คงเอกลักษณ์ไทยเอาไว้บ้าง เช่นการนำหน้า ตาสถาปัตยกรรมไทยเข้ามาใส่ด้านหน้าของตึก ไม่ว่าจะเป็น ลายฉลุไม้ หลังคา ทรงจั่ว
ตอบคำถามครั้งที่1
ความหมายของสุนทรีศาสตร์
เป็นคำตรงกับภาษาอังกฤษว่า “aesthetic” แปลว่าการศึกษาเรื่องความงาม หรือปรัชญาความงามในภาษาไทยสุนทรียศาสตร์มาจากคำว่า “สุนทรีย” แปลว่า เกี่ยวกับความนิยมความงาม กับคำว่า “ศาสตร์” แปลว่า วิชา ดังนั้น สุนทรียศาสตร์จึงแปลว่า วิชาว่าด้วยความนิยมความงามวิชาสุนทรียศาสตร์ ศึกษาเกี่ยวกับความงามซึ่งอาจเป็นความงามในธรรมชาติหรือความงามทางศิลปะก็ได้ เพราะในผลงานทางศิลปะ เราถือว่าเป็นสิ่งที่ดีความงามอยู่ด้วยนอกจากนี้สุนทรียศาสตร์ยังศึกษาวิชาที่เกี่ยวข้องกับความรู้สึกของการรับรู้ความงาม วิชาที่เกี่ยวข้องกับหลักเกณฑ์ของคุณลักษณะของความงาม คุณค่าของความงาม และรสนิยม วิชาที่ส่งเสริมให้สอบสวนและแสวงหาหลักเกณฑ์ของความงามสากลในลักษณะของรูปธรรมที่เห็นได้ชัด รับรู้ได้และชื่นชมได้ วิชาที่เกี่ยวข้องกับประสบการณ์ตรงของบุคคล สร้างพฤติกรรม ความพอใจโดยไม่หวังผลตอบแทนในการปฏิบัติ เป็นความรู้สึกพอใจเฉพาะตน สามารถเผื่อแผ่เสนอแนะผู้อื่นให้มีอารมณ์ร่วมรู้สึกด้วยได้ วิชาที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาพฤติกรรมตอบสนองของมนุษย์จากสิ่งเร้าภายนอกตามเงื่อนไขของสถานการณ์ เรื่องราวความเชื่อ และผลงานที่มนุษย์สร้าง
สุนทรียศาสตร์มีประโยชน์ต่อมนุษย์และสังคม
สุนทรียะเกิดจากการใช้ประสาทสัมผัสทางตา หู จมูก กายในการรับรู้วัตถุหรือสิ่งที่มองไม่เห็น เช่น เสียง เมื่อเกิดการรับรู้สมองจะแยกแยะและรับเอาสิ่งที่มีคุณค่าที่สุดมาเก็บไว้ในคลังสมอง ในขั้นนี้เราจะเกิดความรู้สึกพึงพอใจ ประทับใจหรือเกิดความรู้สึกต่อสิ่งที่สัมผัสนั้นว่า สวยงาม ถ้าคุณเกิดความรู้สึกเช่นนี้แสดงให้เห็นว่าคุณกำลังเริ่มต้นเกิดความรู้สึกสุนทรียะ สุนทรียเป็นสิ่งที่ให้ความเพลิดเพลินหรือความสะเทือนใจแก่มนุษย์ผู้สัมผัส อาจปรากฏอยู่ในธรรมชาติหรือในผลงานศิลปะที่มนุษย์สร้างสรรค์ขึ้นก็ได้ เช่น ผลงานทัศนศิลป์ ทั้งที่อยู่ในขอบเขตงานวิจิตรศิลป์และงานประยุกต์ศิลป์ ดนตรี ศิลปะการแสดง เช่น การฟ้อนรำ บัลเล่ห์ หมอลำ ลำตัดหรือการแสดงพื้นบ้านในลักษณะอื่น ๆ การเป็นผู้ที่สามารถรับสัมผัสในสิ่งต่าง ๆ ที่ทำให้เราเพลิดเพลินหรือสะเทือนใจได้อย่างรวดเร็วจะสร้างให้เราเป็นคนที่ประณีต ละเอียดอ่อน รู้จักเคารพและศรัทธาในความคิด ความรู้ ศีลธรรม ความดีของมนุษย์และสิ่งแวดล้อมอื่น ๆ สิ่งเหล่านี้เราต้องร่วมกันปลูกฝังให้เยาวชนเป็นผู้ที่มีสุนทรียะ หรือที่รู้จักก็คือความงาม เพื่อทำให้โลกมีความสันติสุข อยู่กันอย่างสงบ เข้าใจเขาเข้าใจเราและเข้าใจความแตกต่างของความเป็นมนุษย์ในแต่ละวัฒนธรรมสุนทรียะมีจุดมุ่งหมายสูงสุดอยู่ที่ว่าเมื่อรับรู้แล้วเกิดความสุขใจ นั่นคือการเกิดผลทางใจในด้านความสงบความสุขทั้งทางด้านจิตใจและร่างกายของบุคคลนั้นๆและการที่มนุษย์มีความสุขทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจย่อมส่งผลต่อสังคมคือทำให้สังคมสงบสุขประทศชาติสงบสุขทำให้บุคคลภายใต้โลกเดียวกันรักกันและพากันเดินไปในทางศีลธรรมอันดีและทำให้ทุกคนมีแต่ความสุข
สุนทรียศาสตร์มีประโยชน์ต่อวิชาชีพ
วิชาชีพพยาบาลทุกคนจะได้รับการสอนเสมอว่า วิชาชีพพยาบาลเป็นอาชีพที่ต้องปฏิบัติงานกับบุคคลซึ่งอยู่ในภาวะเจ็บป่วยโดยต้องใช้ทั้งศาสตร์และศิลป์ในการให้การพยาบาลผู้ป่วย นั่นหมายถึง ผู้ป่วยเป็นบุคคลซึ่งมีจิตใจ มีความรู้สึก กลัวการเจ็บป่วย กลัวการตาย ดังนั้นพยาบาลจำเป็นต้องมีความรู้สึกที่ดีต่อวิชาชีพก่อน ต้องรักในวิชาชีพพยาบาลและมีความตั้งใจในการให้การพยาบาลเป็นบุคคลที่มีความเมตากรุณามีจิตใจที่อ่อนโยนและ เข้าใจความรู้สึก และเห็นใจผู้ป่วยและบุคคลอื่นได้อย่างดีพร้อมให้ความช่วยเหลือผู้ที่ได้รับความไม่สบายใจทั้งร่างกายและจิตใจเป็นสำคัญยิ่ง การพยาบาลด้วยความนุ่มนวลพร้อมกับให้การพยาบาลอย่างมีคุณภาพ มีเหตุและผล ร่วมกับใช้ความรู้ต้องมีศาสตร์และศิลป์ควบคู่ไปด้วยกัน และสามารถมาประยุกต์ใช้กับผู้ป่วยแต่ละคน ซึ่งผู้ป่วยแต่ละคน พยาบาลทุกท่านต้องทำความเข้าใจและให้การพยาบาลแตกต่างกันออกไป การปฏิบัติงาน และการให้การพยาบาลต่อผู้ป่วย ซึ่งผลที่ตามมาก็คือเกิดความภาคภูมิใจและทำให้เกิดความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง ของวิชาชีพพยาบาล
เป็นคำตรงกับภาษาอังกฤษว่า “aesthetic” แปลว่าการศึกษาเรื่องความงาม หรือปรัชญาความงามในภาษาไทยสุนทรียศาสตร์มาจากคำว่า “สุนทรีย” แปลว่า เกี่ยวกับความนิยมความงาม กับคำว่า “ศาสตร์” แปลว่า วิชา ดังนั้น สุนทรียศาสตร์จึงแปลว่า วิชาว่าด้วยความนิยมความงามวิชาสุนทรียศาสตร์ ศึกษาเกี่ยวกับความงามซึ่งอาจเป็นความงามในธรรมชาติหรือความงามทางศิลปะก็ได้ เพราะในผลงานทางศิลปะ เราถือว่าเป็นสิ่งที่ดีความงามอยู่ด้วยนอกจากนี้สุนทรียศาสตร์ยังศึกษาวิชาที่เกี่ยวข้องกับความรู้สึกของการรับรู้ความงาม วิชาที่เกี่ยวข้องกับหลักเกณฑ์ของคุณลักษณะของความงาม คุณค่าของความงาม และรสนิยม วิชาที่ส่งเสริมให้สอบสวนและแสวงหาหลักเกณฑ์ของความงามสากลในลักษณะของรูปธรรมที่เห็นได้ชัด รับรู้ได้และชื่นชมได้ วิชาที่เกี่ยวข้องกับประสบการณ์ตรงของบุคคล สร้างพฤติกรรม ความพอใจโดยไม่หวังผลตอบแทนในการปฏิบัติ เป็นความรู้สึกพอใจเฉพาะตน สามารถเผื่อแผ่เสนอแนะผู้อื่นให้มีอารมณ์ร่วมรู้สึกด้วยได้ วิชาที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาพฤติกรรมตอบสนองของมนุษย์จากสิ่งเร้าภายนอกตามเงื่อนไขของสถานการณ์ เรื่องราวความเชื่อ และผลงานที่มนุษย์สร้าง
สุนทรียศาสตร์มีประโยชน์ต่อมนุษย์และสังคม
สุนทรียะเกิดจากการใช้ประสาทสัมผัสทางตา หู จมูก กายในการรับรู้วัตถุหรือสิ่งที่มองไม่เห็น เช่น เสียง เมื่อเกิดการรับรู้สมองจะแยกแยะและรับเอาสิ่งที่มีคุณค่าที่สุดมาเก็บไว้ในคลังสมอง ในขั้นนี้เราจะเกิดความรู้สึกพึงพอใจ ประทับใจหรือเกิดความรู้สึกต่อสิ่งที่สัมผัสนั้นว่า สวยงาม ถ้าคุณเกิดความรู้สึกเช่นนี้แสดงให้เห็นว่าคุณกำลังเริ่มต้นเกิดความรู้สึกสุนทรียะ สุนทรียเป็นสิ่งที่ให้ความเพลิดเพลินหรือความสะเทือนใจแก่มนุษย์ผู้สัมผัส อาจปรากฏอยู่ในธรรมชาติหรือในผลงานศิลปะที่มนุษย์สร้างสรรค์ขึ้นก็ได้ เช่น ผลงานทัศนศิลป์ ทั้งที่อยู่ในขอบเขตงานวิจิตรศิลป์และงานประยุกต์ศิลป์ ดนตรี ศิลปะการแสดง เช่น การฟ้อนรำ บัลเล่ห์ หมอลำ ลำตัดหรือการแสดงพื้นบ้านในลักษณะอื่น ๆ การเป็นผู้ที่สามารถรับสัมผัสในสิ่งต่าง ๆ ที่ทำให้เราเพลิดเพลินหรือสะเทือนใจได้อย่างรวดเร็วจะสร้างให้เราเป็นคนที่ประณีต ละเอียดอ่อน รู้จักเคารพและศรัทธาในความคิด ความรู้ ศีลธรรม ความดีของมนุษย์และสิ่งแวดล้อมอื่น ๆ สิ่งเหล่านี้เราต้องร่วมกันปลูกฝังให้เยาวชนเป็นผู้ที่มีสุนทรียะ หรือที่รู้จักก็คือความงาม เพื่อทำให้โลกมีความสันติสุข อยู่กันอย่างสงบ เข้าใจเขาเข้าใจเราและเข้าใจความแตกต่างของความเป็นมนุษย์ในแต่ละวัฒนธรรมสุนทรียะมีจุดมุ่งหมายสูงสุดอยู่ที่ว่าเมื่อรับรู้แล้วเกิดความสุขใจ นั่นคือการเกิดผลทางใจในด้านความสงบความสุขทั้งทางด้านจิตใจและร่างกายของบุคคลนั้นๆและการที่มนุษย์มีความสุขทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจย่อมส่งผลต่อสังคมคือทำให้สังคมสงบสุขประทศชาติสงบสุขทำให้บุคคลภายใต้โลกเดียวกันรักกันและพากันเดินไปในทางศีลธรรมอันดีและทำให้ทุกคนมีแต่ความสุข
สุนทรียศาสตร์มีประโยชน์ต่อวิชาชีพ
วิชาชีพพยาบาลทุกคนจะได้รับการสอนเสมอว่า วิชาชีพพยาบาลเป็นอาชีพที่ต้องปฏิบัติงานกับบุคคลซึ่งอยู่ในภาวะเจ็บป่วยโดยต้องใช้ทั้งศาสตร์และศิลป์ในการให้การพยาบาลผู้ป่วย นั่นหมายถึง ผู้ป่วยเป็นบุคคลซึ่งมีจิตใจ มีความรู้สึก กลัวการเจ็บป่วย กลัวการตาย ดังนั้นพยาบาลจำเป็นต้องมีความรู้สึกที่ดีต่อวิชาชีพก่อน ต้องรักในวิชาชีพพยาบาลและมีความตั้งใจในการให้การพยาบาลเป็นบุคคลที่มีความเมตากรุณามีจิตใจที่อ่อนโยนและ เข้าใจความรู้สึก และเห็นใจผู้ป่วยและบุคคลอื่นได้อย่างดีพร้อมให้ความช่วยเหลือผู้ที่ได้รับความไม่สบายใจทั้งร่างกายและจิตใจเป็นสำคัญยิ่ง การพยาบาลด้วยความนุ่มนวลพร้อมกับให้การพยาบาลอย่างมีคุณภาพ มีเหตุและผล ร่วมกับใช้ความรู้ต้องมีศาสตร์และศิลป์ควบคู่ไปด้วยกัน และสามารถมาประยุกต์ใช้กับผู้ป่วยแต่ละคน ซึ่งผู้ป่วยแต่ละคน พยาบาลทุกท่านต้องทำความเข้าใจและให้การพยาบาลแตกต่างกันออกไป การปฏิบัติงาน และการให้การพยาบาลต่อผู้ป่วย ซึ่งผลที่ตามมาก็คือเกิดความภาคภูมิใจและทำให้เกิดความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง ของวิชาชีพพยาบาล
ตอบคำถามครั้งที่ 2
1. ถ้าคุณค่าหมายถึงคุณสมบัติ เช่น ความเหลว ร่วน แข็ง ก็ย่อมเป็นลักษณะของคุณค่าด้วย? (ยกตัวอย่างประกอบ)
คุณค่าเป็นข้อเท็จจริง โดยความเหลว ร่วน แข็ง เป็นคุณค่าในด้านคุณสมบัติของตนเอง เป็นคุณค่าที่เกิดมาในตัวของมันเอง เช่น หินมีคุณสมบัติเป็นของแข็ง มนุษย์จึงเลือกที่จะนำคุณค่าของหินที่มีความแข็งแรง ความคงทน มาใช้ในงานก่อสร้าง เพื่อความแข็งแรง
2. ถ้าคุณค่าในตัวของมันเอง เป็นคนละเรื่องกับคุณสมบัติ คุณค่าควรจะอยู่ที่ใด?
ในการมองคุณค่าของแต่ละสิ่ง บางคนอาจมองได้แตกต่างกัน บางคนเลือกที่จะใช้คุณค่าจากคุณสมบัติในตัวตนของสิ่งนั้นๆ แต่บางคนอาจมีมุมมองที่แตกต่างกันได้ เช่น การนำหินมาใช้ในการก่อสร้าง เพราะเป็นการเลือกใช้คุณค่าจากคุณสมบัติ ในทางกลับกันบางคนอาจมองเห็นคุณค่าจากความสวยงามและเลือกที่จะใช้ความสวยงามในมุมมองของตน จึงนำหินมาวางโชว์ตกแต่งบ้าน คุณค่าจึงควรอยู่กับผู้ที่มองเห็นและนำคุณค่าของมันไปใช้ประโยชน์
3. ถ้าคุณค่าในตัวของมันเอง เหมายถึงความสัมพันธ์ที่มีต่อสิ่งอื่น เช่น น้ำช่วยให้ชีวิตพืชพันธุ์เจริญเติบโต นั่นก็หมายความว่า คุณค่าจะเกิดขึ้นโดดๆหรือลอยๆไม่ได้ แต่จะต้องสัมพันธ์ต่อสิ่งอื่น มีผลต่อสิ่งอื่น และรับผลจากสิ่งอื่นด้วย?
การที่สิ่งของมีคุณสมบัติที่ทำให้เกิดคุณค่าในตัวของมันเอง แต่ไม่ได้ถูกนำไปใช้คุณค่าของมันก็จะไม่เกิดขึ้น มนุษย์ถูกจัดว่าเป็นสัตว์ชั้นสูง มีสมอง มีความคิด คุณค่าของมนุษย์ควรจะดูในแง่ใด มนุษย์ที่มีชีวิตอยู่ไปวันๆ ไม่ใช้ความคิด ไม่พัฒนาเอง ไม่สนใจสิ่งแวดล้อม แต่เขาก็ยังมีคุณค่าสำหรับตัวของเขาเอง แต่สำหรับบุคคลรอบข้าง อาจมองว่าเขาเป็นคนที่ไร้คุณค่าก็ได้
4. ถ้าคุณค่าในตัวของมันเอง หมายถึง การดำรงอยู่โดยไม่เกี่ยวข้องกับสิ่งใด หรือไม่มีผลต่อสิ่งใด ทั้งทางตรงและทางอ้อม คุณค่าในตัวของมันเองจะมีได้หรือไม่ เพราะว่าไม่ว่าสรรพสิ่งใดในโลกนี้ ไม่มีเลยที่จะดำรงอยู่ได้ในลักษณะโดดๆ โดยไม่ขึ้นแกใครหรือสัมพันธ์กับสิ่งใด?
การที่ดำรงอยู่ได้ในลักษณะโดดๆ โดยไม่ขึ้นแก่ใครหรือสัมพันธ์กับส่องใด คุณค่าในตัวเองย่อมมีอยู่ได้ แต่ถ้าของสิ่งนั้นสามารถคิดและวิเคราะห์ตนเองได้เราอาจจะรู้สึกได้ว่า คุณค่าของตนเองมีน้อย ถ้าเขาไม่ได้แสดงคุณค่าที่เขาพึงกระทำ
5. การพิจารณาปัญหาคุณค่าแบบโดดๆ โดยไม่เกี่ยวข้องกับสิ่งใด จะมีผลต่อการพิจารณาปัญหาอื่นๆหรือไม่ เพราะถ้ามนุษย์มีความเชื่อเช่นนี้ เมื่อมีปัญหาใดๆเกิดขึ้นไม่ว่าจะเป็นปัญหาทางศิลปกรรมหรือ?พฤติกรรมต่างๆของมนุษย์ เช่น ปัญหาคนเลว ความคิดที่ว่าเลว มันเลวของมันเองโดยกรรมพันธุ์ชาติกำเนิด ไม่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมเป็นสิ่งที่ถูกต้องหรือไม่ ดังนั้นศิลปะเพื่อศิลปะ หรือศิลปะบริสุทธิ์ก็ต้องได้รับการพิจารณาในทำนองเดียวกันในความเห็นของผู้ตอบ ไม่เห็นด้วยกับความคิดที่ว่า “คนเลวจะเลวโดยกรรมพันธุ์ชาติกำเนิด ไม่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม” ถ้าในแนวความคิดของนักวิทยาศาสตร์จะต้องพิสูจน์ให้รู้ข้อเท็จจริง สามารถตอบได้ด้วยเหตุและผล และอาจจะมีการทำวิจับเพื่อให้ได้คำตอบนี้ ซึ่งในปัจจุบันคนเลวมีทั้งบุคคลทั่วไปจนถึงบุคคลที่มีชาติตระกูลดี เหตุผลที่เขาต้องเลวเพราะอะไร ใครบังคับให้เขาต้องเลว ในยุคสมัยนี้ การมีเพียงปัจจัย 4 ไม่เพียงพอสำหรับผู้ที่ไม่รู้จักคำว่าเศรษฐกิจพอเพียง ดังนั้นศิลปะเพื่อศิลปะจึงมีความหมายในลักษณะของศิลปะสำหรับผู้ที่รู้จักศิลปะ งานศิลปะนั้นอย่างน้อยที่สุดควรก่อให้เกิดอารมณ์ และ ความคิดสร้างสรรค์ เป็นงานที่สื่อให้ผู้ชมเกิดจินตนาการ และงานศิลปะที่ดีควรจะมีคุณค่าทางความงามซึ่งเกิดจากการใช้องค์ประกอบของสุนทรียภาพ
คุณค่าเป็นข้อเท็จจริง โดยความเหลว ร่วน แข็ง เป็นคุณค่าในด้านคุณสมบัติของตนเอง เป็นคุณค่าที่เกิดมาในตัวของมันเอง เช่น หินมีคุณสมบัติเป็นของแข็ง มนุษย์จึงเลือกที่จะนำคุณค่าของหินที่มีความแข็งแรง ความคงทน มาใช้ในงานก่อสร้าง เพื่อความแข็งแรง
2. ถ้าคุณค่าในตัวของมันเอง เป็นคนละเรื่องกับคุณสมบัติ คุณค่าควรจะอยู่ที่ใด?
ในการมองคุณค่าของแต่ละสิ่ง บางคนอาจมองได้แตกต่างกัน บางคนเลือกที่จะใช้คุณค่าจากคุณสมบัติในตัวตนของสิ่งนั้นๆ แต่บางคนอาจมีมุมมองที่แตกต่างกันได้ เช่น การนำหินมาใช้ในการก่อสร้าง เพราะเป็นการเลือกใช้คุณค่าจากคุณสมบัติ ในทางกลับกันบางคนอาจมองเห็นคุณค่าจากความสวยงามและเลือกที่จะใช้ความสวยงามในมุมมองของตน จึงนำหินมาวางโชว์ตกแต่งบ้าน คุณค่าจึงควรอยู่กับผู้ที่มองเห็นและนำคุณค่าของมันไปใช้ประโยชน์
3. ถ้าคุณค่าในตัวของมันเอง เหมายถึงความสัมพันธ์ที่มีต่อสิ่งอื่น เช่น น้ำช่วยให้ชีวิตพืชพันธุ์เจริญเติบโต นั่นก็หมายความว่า คุณค่าจะเกิดขึ้นโดดๆหรือลอยๆไม่ได้ แต่จะต้องสัมพันธ์ต่อสิ่งอื่น มีผลต่อสิ่งอื่น และรับผลจากสิ่งอื่นด้วย?
การที่สิ่งของมีคุณสมบัติที่ทำให้เกิดคุณค่าในตัวของมันเอง แต่ไม่ได้ถูกนำไปใช้คุณค่าของมันก็จะไม่เกิดขึ้น มนุษย์ถูกจัดว่าเป็นสัตว์ชั้นสูง มีสมอง มีความคิด คุณค่าของมนุษย์ควรจะดูในแง่ใด มนุษย์ที่มีชีวิตอยู่ไปวันๆ ไม่ใช้ความคิด ไม่พัฒนาเอง ไม่สนใจสิ่งแวดล้อม แต่เขาก็ยังมีคุณค่าสำหรับตัวของเขาเอง แต่สำหรับบุคคลรอบข้าง อาจมองว่าเขาเป็นคนที่ไร้คุณค่าก็ได้
4. ถ้าคุณค่าในตัวของมันเอง หมายถึง การดำรงอยู่โดยไม่เกี่ยวข้องกับสิ่งใด หรือไม่มีผลต่อสิ่งใด ทั้งทางตรงและทางอ้อม คุณค่าในตัวของมันเองจะมีได้หรือไม่ เพราะว่าไม่ว่าสรรพสิ่งใดในโลกนี้ ไม่มีเลยที่จะดำรงอยู่ได้ในลักษณะโดดๆ โดยไม่ขึ้นแกใครหรือสัมพันธ์กับสิ่งใด?
การที่ดำรงอยู่ได้ในลักษณะโดดๆ โดยไม่ขึ้นแก่ใครหรือสัมพันธ์กับส่องใด คุณค่าในตัวเองย่อมมีอยู่ได้ แต่ถ้าของสิ่งนั้นสามารถคิดและวิเคราะห์ตนเองได้เราอาจจะรู้สึกได้ว่า คุณค่าของตนเองมีน้อย ถ้าเขาไม่ได้แสดงคุณค่าที่เขาพึงกระทำ
5. การพิจารณาปัญหาคุณค่าแบบโดดๆ โดยไม่เกี่ยวข้องกับสิ่งใด จะมีผลต่อการพิจารณาปัญหาอื่นๆหรือไม่ เพราะถ้ามนุษย์มีความเชื่อเช่นนี้ เมื่อมีปัญหาใดๆเกิดขึ้นไม่ว่าจะเป็นปัญหาทางศิลปกรรมหรือ?พฤติกรรมต่างๆของมนุษย์ เช่น ปัญหาคนเลว ความคิดที่ว่าเลว มันเลวของมันเองโดยกรรมพันธุ์ชาติกำเนิด ไม่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมเป็นสิ่งที่ถูกต้องหรือไม่ ดังนั้นศิลปะเพื่อศิลปะ หรือศิลปะบริสุทธิ์ก็ต้องได้รับการพิจารณาในทำนองเดียวกันในความเห็นของผู้ตอบ ไม่เห็นด้วยกับความคิดที่ว่า “คนเลวจะเลวโดยกรรมพันธุ์ชาติกำเนิด ไม่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม” ถ้าในแนวความคิดของนักวิทยาศาสตร์จะต้องพิสูจน์ให้รู้ข้อเท็จจริง สามารถตอบได้ด้วยเหตุและผล และอาจจะมีการทำวิจับเพื่อให้ได้คำตอบนี้ ซึ่งในปัจจุบันคนเลวมีทั้งบุคคลทั่วไปจนถึงบุคคลที่มีชาติตระกูลดี เหตุผลที่เขาต้องเลวเพราะอะไร ใครบังคับให้เขาต้องเลว ในยุคสมัยนี้ การมีเพียงปัจจัย 4 ไม่เพียงพอสำหรับผู้ที่ไม่รู้จักคำว่าเศรษฐกิจพอเพียง ดังนั้นศิลปะเพื่อศิลปะจึงมีความหมายในลักษณะของศิลปะสำหรับผู้ที่รู้จักศิลปะ งานศิลปะนั้นอย่างน้อยที่สุดควรก่อให้เกิดอารมณ์ และ ความคิดสร้างสรรค์ เป็นงานที่สื่อให้ผู้ชมเกิดจินตนาการ และงานศิลปะที่ดีควรจะมีคุณค่าทางความงามซึ่งเกิดจากการใช้องค์ประกอบของสุนทรียภาพ
ตอบคำถามครั้งที่ 3
1. สุนทรีศาสตร์จัดอยู่ในสาขาใด?
สุนทรีศาสตร์จัดอยู่ในปรัชญาสาขาอัคฆวิทยา(Axiology)หรือทฤษฎีคุณค่า(Theary of value)
2. สุนทรียศาสตร์กับจริยศาสตร์แตกต่างกันอย่างไร?
สุนทรีศาสตร์จะศึกษาและประเมินค่าของความงามสิ่งต่างๆทั้งที่เป็นผลงานที่มนุษย์สร้างขึ้นและความงามสิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ (เป็นรูปธรรม)ส่วนจริยาศาสตร์จะศึกษาและประเมินคุณค่าเกี่ยวกับความประพฤติหรือการกระทำของมนุษย์โดยมีประเด็นสำคัญของปัญหาได้แก่ ความดี ความเลว คุณธรรม ความยุติธรรม ความผิด ความถูกต้อง สิทธิและหน้าที่เป็นต้น
3. ความงามตามทัศนะของท่านหมายถึงอะไร?
ความงาม คือ คุณค่าอยู่ภายในจิตใจ เป็นคุณค่าทางจิตใจ บางครั้งไม่สามารถสัมผัสได้ด้วย ประสาทสัมผัสทั้ง 5 ดังคำที่ว่า “งามที่ใจ ใช่ใบหน้า”
4. สุนทรียธาตุคืออะไร มีความหมายครอบคลุมอะไรบ้าง?
สุนทรียธาตุ คือ ธาตุความงามเป็นองค์ประกอบสำคัญที่ทำให้ศิลปกรรมและธรรมชาติมีคุณค่าต่อมนุษย์และสังคม มีความหมายครอบคลุม ความงาม ในส่วนที่สามารถสัมผัสได้ด้วย ประสาทสัมผัสทั้ง 5 และในส่วนที่ไม่สามารถวัดคุณค่าได้ในทางวิทยาศาสตร์แต่สามารถวัดได้ในทางปรัชญา
5. ท่านมีวิธีตัดสินความงามอย่างไร?
การตัดสินความงามโดยใช้หลักนักปรัชญาแบบ
1. แบบปรนัยนิยม(objectivism) คือ การตัดสินโดยยึดหลักแบบมาตรฐาน
2. อัตนัยนิยม(subjectivism ) คือ มนุษย์เป็นผู้ตัดสินทุกอย่างของความงามในความคิดส่วนตัวของผู้ตอบ คิดว่า การตัดสินความงามแต่ละชนิด ขึ้นอยู่กับการนำไปใช้ประโยชน์ ซึ่งคล้ายกับการนำคุณลักษณะของวัตถุไปใช้ ไม่สามารถตัดสินได้ตายตัว
6. ให้ท่านยกตัวอย่างการตัดสินความงามของนักปรัชญากลุ่มต่างๆมาอย่าง3กลุ่ม?
การตัดสินใจปรนัยนิยม- เพลโต้ (Plato) ความงามมาตรฐานมีอยู่อย่างปรนัยในโลกแห่งมโนคติศิลปินมี ความสามารถในการระลึกถึงความงามมาตรฐานอย่างใกล้เคียงมากเป็นพิเศษจึง พยายามถ่ายทอดโดยใช้สื่อต่างๆกันเมื่อผู้ชมได้ชมศิลปกรรมจะระลึกถึงความ งามมาตรฐานเดียวกันนั้นในระดับต่างๆกัน-เฮเกล(Hegel) ถือว่าเป็นลักษณะของจิตสัมพัทธ์ผู้ใดได้ฝึกสมรรถทางจิตใจให้สุขุมก็จะ สามารถล่วงถึงความงามของจิตใจได้นั่นคือจิตมีอำนาจเหนือวัตถุ-อริสโตเติล(Aristotle ถือว่าความงามอยู่ที่ความกลมกลืนของสัดส่วนต่างๆเพราะ สัดส่วนทำให้เกิดดารผ่อนคายของประสาทและอวัยวะต่างๆความยิ่งใหญ่ของ ศิลปินจึงอยู่ที่ความสามารถค้นพบความกลมกลืนนี้มาถ่ายทอดต่อสื่อ
7. ท่านคิดว่าคุณค่ากับคุณสมบัติเหมือนกันหรือว่าแตกต่างกันอย่างไร?
ถ้าคุณค่ากับคุณสมบัติเหมือนกันก็หมายความว่าคุณสมบัติเป็นลักษณะหรือ ส่วนประกอบของคุณค่าแต่ถ้าแตกต่างกันก็คือคุณค่าอยู่ที่อารมณ์และความรู้สึก ของแต่ละบุคคล บางครั้งสิ่งบางอย่างมีคุณสมบัติและคุณค่าควบคู่กันจนแยก ไม่ออกว่าสิ่งนั้นคือคุณค่าหรืคุณสมบัติเช่นความร้อนที่ได้จากดวงอาทิตย์ก็ถือได้ ว่าคุณค่ากับคุณสมบัติเหมือนกัน แต่บางครั้งของบางอย่างที่คุณสมบัติและ คุณค่าต่างกันอย่างเห็นได้ชัดเช่นน้ำคุณสมบัติเป็นของเหลวคุณค่าถือว่ามี ประโยชน์ต่อสิ่งมีชีวิตในโลกก็ถือได้ว่าคุณค่าไม่เหมือนกัน
8. คุณค่ามีกี่แบบและแต่ละแบบมีความสำคัญอย่างไร?
คุณค่ามี 2 แบบ คือ
1. คุณค่าในตัวเอง( Intrinsic value )คุณค่าในตัวเราต้องการสิ่งเป็นเพราะต้องการสิ่งนั้นเองมิใช่เป็นเครื่องมือให้ได้มาซึ่งสิ่งนั้นเช่นการมีสุขภาพแข็งแรงสมบรูณ์การมีความสุขทางจิตใจเป็นสิ่งที่มีคุณค่าในตัวเอง
2. คุณค่านอกตัว (Extrinsic value) คุณค่านอกตัวเราต้องการสิ่งนั้นมิใช่เพราะตัวสิ่งนั้นแต่เพราะสิ่งนั้นเป็นเครื่องมือหรือวิธีทำให้ได้มาซึ่งสิ่งอื่นเช่นเงินเราต้องการมาเพราะสามารถนำไปซื้อสิ่งต่างๆเราต้องการอาหารเพื่อส่งเสริมสุขภาพสนองความต้องการของร่างกายต้องการยารักษาโรคต้องการศึกษาเล่าเรียนเพื่อจะได้มีความรู้ในการดำเนินชีวิตของมนุษย์เรา การให้คุณค่าแก่สิ่งต่างๆทั้ง2ประเภทนี้เป็นสิ่งควบคู่กันเสมอและสิ่งเดียวกันบอกครั้งก็ให้คุณค่าทั้ง2ประเภทนี้
9. คำว่าพยาบาลกับความเป็นพยาบาลแตกต่างกันและมีความสัมพันธ์กันอย่างไร?
พยาบาลมีกรอบในการทำงานที่แน่นนอนมีเงินเดือนมีหน้าที่สถานที่ทำงานผู้ที่จะประกอบวิชาชีพนี้ได้ต้องมีด้านพื้นฐานความรู้พยาบาล การแต่งกายชุดสีขาวสวมหมวกสุภาพเรียบร้อย มีมาตรฐานที่จะต้องทำกับผู้มารับบริการแต่ความเป็นพยาบาลจะมีเพิ่มมากกว่า พยาบาล คือ ต้องมีความเมตตากรุณาปราณี เอื้ออาทร โอบอ้อมอารี มีความปรารถนาดีต้องการให้ผู้อื่นพ้นทุกข์จากการเจ็บป่วยทั้งด้านร่างกายและจิตใจไม่รังเกียจ ไม่ดูถูกดูแคลน ให้ความเสมอภาคในการดูแลรักษาผู้อื่นอย่างเท่าเทียมกันมีความสำนึกและจรรยาบรรณในพฤติกรรมดังนั้นคำว่า “พยาบาล” กับ “ความเป็นพยาบาล” จึงมีความสัมพันธ์ควบคู่กันไป โดยยึดหลักจริยธรรมและสุนทรีศาสตร์โดยใช้ความรู้สึกส่วนหนึ่งของชีวิตเข้าใจในชีวิตของผู้เจ็บป่วยซึ่งต้องดูแลความรู้สึกหรือด้านจิตใจรวมไปกับความเจ็บป่วยทางกายด้วย
สุนทรีศาสตร์จัดอยู่ในปรัชญาสาขาอัคฆวิทยา(Axiology)หรือทฤษฎีคุณค่า(Theary of value)
2. สุนทรียศาสตร์กับจริยศาสตร์แตกต่างกันอย่างไร?
สุนทรีศาสตร์จะศึกษาและประเมินค่าของความงามสิ่งต่างๆทั้งที่เป็นผลงานที่มนุษย์สร้างขึ้นและความงามสิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ (เป็นรูปธรรม)ส่วนจริยาศาสตร์จะศึกษาและประเมินคุณค่าเกี่ยวกับความประพฤติหรือการกระทำของมนุษย์โดยมีประเด็นสำคัญของปัญหาได้แก่ ความดี ความเลว คุณธรรม ความยุติธรรม ความผิด ความถูกต้อง สิทธิและหน้าที่เป็นต้น
3. ความงามตามทัศนะของท่านหมายถึงอะไร?
ความงาม คือ คุณค่าอยู่ภายในจิตใจ เป็นคุณค่าทางจิตใจ บางครั้งไม่สามารถสัมผัสได้ด้วย ประสาทสัมผัสทั้ง 5 ดังคำที่ว่า “งามที่ใจ ใช่ใบหน้า”
4. สุนทรียธาตุคืออะไร มีความหมายครอบคลุมอะไรบ้าง?
สุนทรียธาตุ คือ ธาตุความงามเป็นองค์ประกอบสำคัญที่ทำให้ศิลปกรรมและธรรมชาติมีคุณค่าต่อมนุษย์และสังคม มีความหมายครอบคลุม ความงาม ในส่วนที่สามารถสัมผัสได้ด้วย ประสาทสัมผัสทั้ง 5 และในส่วนที่ไม่สามารถวัดคุณค่าได้ในทางวิทยาศาสตร์แต่สามารถวัดได้ในทางปรัชญา
5. ท่านมีวิธีตัดสินความงามอย่างไร?
การตัดสินความงามโดยใช้หลักนักปรัชญาแบบ
1. แบบปรนัยนิยม(objectivism) คือ การตัดสินโดยยึดหลักแบบมาตรฐาน
2. อัตนัยนิยม(subjectivism ) คือ มนุษย์เป็นผู้ตัดสินทุกอย่างของความงามในความคิดส่วนตัวของผู้ตอบ คิดว่า การตัดสินความงามแต่ละชนิด ขึ้นอยู่กับการนำไปใช้ประโยชน์ ซึ่งคล้ายกับการนำคุณลักษณะของวัตถุไปใช้ ไม่สามารถตัดสินได้ตายตัว
6. ให้ท่านยกตัวอย่างการตัดสินความงามของนักปรัชญากลุ่มต่างๆมาอย่าง3กลุ่ม?
การตัดสินใจปรนัยนิยม- เพลโต้ (Plato) ความงามมาตรฐานมีอยู่อย่างปรนัยในโลกแห่งมโนคติศิลปินมี ความสามารถในการระลึกถึงความงามมาตรฐานอย่างใกล้เคียงมากเป็นพิเศษจึง พยายามถ่ายทอดโดยใช้สื่อต่างๆกันเมื่อผู้ชมได้ชมศิลปกรรมจะระลึกถึงความ งามมาตรฐานเดียวกันนั้นในระดับต่างๆกัน-เฮเกล(Hegel) ถือว่าเป็นลักษณะของจิตสัมพัทธ์ผู้ใดได้ฝึกสมรรถทางจิตใจให้สุขุมก็จะ สามารถล่วงถึงความงามของจิตใจได้นั่นคือจิตมีอำนาจเหนือวัตถุ-อริสโตเติล(Aristotle ถือว่าความงามอยู่ที่ความกลมกลืนของสัดส่วนต่างๆเพราะ สัดส่วนทำให้เกิดดารผ่อนคายของประสาทและอวัยวะต่างๆความยิ่งใหญ่ของ ศิลปินจึงอยู่ที่ความสามารถค้นพบความกลมกลืนนี้มาถ่ายทอดต่อสื่อ
7. ท่านคิดว่าคุณค่ากับคุณสมบัติเหมือนกันหรือว่าแตกต่างกันอย่างไร?
ถ้าคุณค่ากับคุณสมบัติเหมือนกันก็หมายความว่าคุณสมบัติเป็นลักษณะหรือ ส่วนประกอบของคุณค่าแต่ถ้าแตกต่างกันก็คือคุณค่าอยู่ที่อารมณ์และความรู้สึก ของแต่ละบุคคล บางครั้งสิ่งบางอย่างมีคุณสมบัติและคุณค่าควบคู่กันจนแยก ไม่ออกว่าสิ่งนั้นคือคุณค่าหรืคุณสมบัติเช่นความร้อนที่ได้จากดวงอาทิตย์ก็ถือได้ ว่าคุณค่ากับคุณสมบัติเหมือนกัน แต่บางครั้งของบางอย่างที่คุณสมบัติและ คุณค่าต่างกันอย่างเห็นได้ชัดเช่นน้ำคุณสมบัติเป็นของเหลวคุณค่าถือว่ามี ประโยชน์ต่อสิ่งมีชีวิตในโลกก็ถือได้ว่าคุณค่าไม่เหมือนกัน
8. คุณค่ามีกี่แบบและแต่ละแบบมีความสำคัญอย่างไร?
คุณค่ามี 2 แบบ คือ
1. คุณค่าในตัวเอง( Intrinsic value )คุณค่าในตัวเราต้องการสิ่งเป็นเพราะต้องการสิ่งนั้นเองมิใช่เป็นเครื่องมือให้ได้มาซึ่งสิ่งนั้นเช่นการมีสุขภาพแข็งแรงสมบรูณ์การมีความสุขทางจิตใจเป็นสิ่งที่มีคุณค่าในตัวเอง
2. คุณค่านอกตัว (Extrinsic value) คุณค่านอกตัวเราต้องการสิ่งนั้นมิใช่เพราะตัวสิ่งนั้นแต่เพราะสิ่งนั้นเป็นเครื่องมือหรือวิธีทำให้ได้มาซึ่งสิ่งอื่นเช่นเงินเราต้องการมาเพราะสามารถนำไปซื้อสิ่งต่างๆเราต้องการอาหารเพื่อส่งเสริมสุขภาพสนองความต้องการของร่างกายต้องการยารักษาโรคต้องการศึกษาเล่าเรียนเพื่อจะได้มีความรู้ในการดำเนินชีวิตของมนุษย์เรา การให้คุณค่าแก่สิ่งต่างๆทั้ง2ประเภทนี้เป็นสิ่งควบคู่กันเสมอและสิ่งเดียวกันบอกครั้งก็ให้คุณค่าทั้ง2ประเภทนี้
9. คำว่าพยาบาลกับความเป็นพยาบาลแตกต่างกันและมีความสัมพันธ์กันอย่างไร?
พยาบาลมีกรอบในการทำงานที่แน่นนอนมีเงินเดือนมีหน้าที่สถานที่ทำงานผู้ที่จะประกอบวิชาชีพนี้ได้ต้องมีด้านพื้นฐานความรู้พยาบาล การแต่งกายชุดสีขาวสวมหมวกสุภาพเรียบร้อย มีมาตรฐานที่จะต้องทำกับผู้มารับบริการแต่ความเป็นพยาบาลจะมีเพิ่มมากกว่า พยาบาล คือ ต้องมีความเมตตากรุณาปราณี เอื้ออาทร โอบอ้อมอารี มีความปรารถนาดีต้องการให้ผู้อื่นพ้นทุกข์จากการเจ็บป่วยทั้งด้านร่างกายและจิตใจไม่รังเกียจ ไม่ดูถูกดูแคลน ให้ความเสมอภาคในการดูแลรักษาผู้อื่นอย่างเท่าเทียมกันมีความสำนึกและจรรยาบรรณในพฤติกรรมดังนั้นคำว่า “พยาบาล” กับ “ความเป็นพยาบาล” จึงมีความสัมพันธ์ควบคู่กันไป โดยยึดหลักจริยธรรมและสุนทรีศาสตร์โดยใช้ความรู้สึกส่วนหนึ่งของชีวิตเข้าใจในชีวิตของผู้เจ็บป่วยซึ่งต้องดูแลความรู้สึกหรือด้านจิตใจรวมไปกับความเจ็บป่วยทางกายด้วย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น